De electronische Catechismus: Mei 2000
	Hemelvaart: Van rouwen naar gezonden worden Babel en Pinksteren Archiv

		Het team dat aan deze catechismus werkt biedt u elke maand twee teksten aan. Suggesties om deze teksten te verbeteren worden met dank aanvaard. We zouden deze catechismus graag zien groeien als iets waaraan we samen bouwen. Voorstellen voor nieuwe onderwerpen zijn ook altijd welkom. Hemelvaart: Van rouwen naar gezonden worden De evangelies en de Handelingen van de apostelen zeggen dat de verrezen Jezus ten hemel werd opgenomen, nadat hij zich herhaalde malen aan zijn leerlingen had getoond. "Terwijl hij hen zegende, verwijderde hij zich van hen werd ten hemel opgenomen" zegt het evangelie (Lucas 24, 54). De Handelingen van de apostelen preciseren: "… voor hun ogen werd hij omhooggeheven en een wolk onttrok hem aan het gezicht. Terwijl hij zo heenging en zij nog naar de hemel stonden te turen, stonden er opeens twee mannen... die zeiden: Galileeërs, wat staan jullie toch naar de hemel te kijken?" (Handelingen, 1, 9-11). Het feest van de tenhemelopneming mag dan over Jezus gaan, het spreekt vooral over zijn apostelen en leerlingen. Nadat het tot hen doorgedrongen was dat de dood op het kruis Jezus niet had vernietigd, moesten zijn leerlingen nog leren aanvaarden dat hij niet meer bij hen zou zijn zoals voorheen. Ze moesten door een rouwproces, nu hij niet meer aanwezig was zoals toen ze hem kenden in de jaren dat ze de bevoorrechte getuigen waren van zijn levensboodschap. Ze mochten niet langer de hoop koesteren dat het weer zou worden als vroeger. Op hùn beurt moesten ze op weg gaan om boodschappers te worden van het Goede Nieuws. Ze mogen naar de hemel niet blijven staren - de aarde, de wereld roept hen. De tekens vallen niet uit de lucht. Ze zijn er, in onze onmiddellijke nabijheid. De wereld waarin we ons bevinden brengt voortdurend tekens voort. Het komt er nu op aan te maken dat de boodschap van wederzijds hulpbetoon en solidariteit overal kan wortel schieten. In het hart van die boodschap komen de zorg om de anderen en de liefde tot God harmonieus tezamen. Het is aan hun onderlinge liefde dat men zijn leerlingen zou herkennen, had Jezus gezegd, hij die zich heel in het bijzonder naar de meest weerlozen had gekeerd. Alleen - als ze zich zouden vastklampen aan wat geweest was: Hoe zouden ze dan vooruitgang kunnen maken? Hoe aandachtig kunnen zijn voor de nieuwe uitdagingen waarmee ze te maken hadden? Hoe ingaan op het avontuur van het leven? Nu Jezus niet meer tastbaar en voelbaar bij hen aanwezig was, zijn deze mannen en vrouwen, aan zichzelf overgelaten, beginnen geloven in de kracht van de boodschap die ze in zich meedroegen. Men Pinksteren zitten ze nog vol schrik bij elkaar om zich te beschermen. Maar dan, onder impuls van de Geest, zijn ze weer opgestaan, hebben ze de fakkel durven overnemen en zijn ze begonnen aan de hele wereld de boodschap van leven en liefde te verkondigen. Hemelvaart en Pinksteren zijn nauw met elkaar verbonden. Wanneer ze eenmaal aanvaard hadden dat Jezus niet meer op zijn geruststellende manier van vroeger aanwezig was, kunnen ze, gesterkt door zijn Geest, zich verspreiden om overal het Goede Nieuws bekend te maken van de man met wie ze waren meegegaan op de wegen van Palestina.

		Babel en Pinksteren Het verhaal van de toren van Babel (Genesis 10) wordt gewoonlijk beschouwd als een straf van God voor een project van menselijke hoogmoed: mensen die de hemel willen bereiken door een toren te bouwen. Om aan dat dwaze verlangen een einde te stellen, drijft God de bouwers uiteen en maakt dat ze elkaar niet meer verstaan. Een meer aandachtige lezing maakt echter dat we andere vragen kunnen stellen aan deze tekst. Verspreid worden over heel de wereld is in de bijbel geen straf, maar vaak het resultaat van Gods zegen. Dat is het geval bij de zonen van Noach, die na de zondvloed en het verbond dat God met hen sloot, zich verspreiden en de hele aarde opnieuw gaan bevolken. Men heeft van de zonen van Noach de stichters gemaakt van de verschillende rassen, volgens de streek waarin ze woonden en de taal die ze spraken. Het is wel zo dat de stadsbewoners waarvan het verhaal van Babel ons vertelt, bang zijn verspreid te worden. Ze klampen zich vast aan een opvatting over eenheid die niets anders is dan een krampachtige fusie-identiteit. Dat is de diepe betekenis van het verlangen naar één stad, één toren, één taal en dezelfde woorden om zich uit te drukken. Binnen een dergelijk denkkader is er geen plaats meer voor dialoog, openheid, samen-zoeken. Men is niet in staat zich open te stellen voor de andere, die 'anders' is, voor de vreemde, en diens waarheid. Er is maar één waarheid meer, en de bouwers van de toren die met zijn spits tot in de hemel wil reiken, leggen die waarheid aan iedereen op, op gezag van God. Hoe moeten we dan de verspreiding en de verscheidenheid van talen verstaan, als dit gevaar op de achtergrond zien? Als een straf? Als een muur tegen het monolithisme en de overheersingsdrang? God is niet bang, zegt men dan, voor de mens als zijn rivaal. De mens is trouwens gemaakt om op Hem te gelijken. God vreest veeleer dat de mens zich zal opsluiten in zichzelf, dat hij zijn eigenheid op eeh heel enge manier gaat verstaan, en dat hij maar één taal meer zal spreken, een taal die op niets slaat… God vreest dat er geen plaats zal zijn voor het verschil, en dat degenen die niet beantwoorden aan de 'norm' (door hun verschijning, hun taal of hun opinie) vervolgd zullen worden. God komt tussen om de diversiteit weer mogelijk te maken en een einde te stellen aan het totalitarisme dat maar één mening duldt. En zo geschiedde het. De bewoners staakten de bouw van "dé stad" en konden zich zo over de hele wereld verspreiden en "steden" bouwen. Dezelfde opening en dezelfde zending zien we aan het werk in het Pinkstergebeuren (Handelingen 2, 5-12). Soms plaatst men Babel en Pinksteren tegenover elkaar. In werkelijkheid gaat het om een zelfde beweging, in de richting van verscheidenheid! De zaal waarin de leerlingen van Jezus zich hadden teruggetrokken, gaat open. De leerlingen gaan naar buiten en beginnen te spreken: "Toen dat geluid (een geraas als van een hevige wind) opkwam, liep de menigte te hoop en raakte in verwarring, omdat iedereen hen in zijn eigen taal hoorde spreken." Het is de overwinning van de verscheidenheid! Het is niet één enkele taal horen spreken, maar de andere talen verstaan. Het is mij voldoende openstellen voor de andere om te begrijpen wat hij zegt en om te maken dat hij begrijpt wat ik zeg; om 'zijn' waarheid te horen, en om in staat te zijn, vertrekkend vanuit dié waarheid, die van de mijne verschilt, een àndere waarheid te kunnen opbouwen, die rijker is en beter de werkelijkheid benadert. Gedreven door deze geest gaan de apostelen effectief vertrekken naar wat voor hen 'de 'uiteinden van de aarde' waren: Rome, Griekenland, de eilanden in de Middellandse Zee… om het goede nieuws van Jezus bekend te maken. De Geest 'opent' het hart van de gelovigen. Daardoor zullen ze zich nooit meer blindstaren op één enkele idee, één enkele voorstelling van God, één enkel beeld van de ander en van zichzelf. Ook in de instellingen, die wel eens de neiging vertonen te gaan bestaan voor zichzelf, is dezelfde Geest aan het werk. Ook in onze kerken, waarvan je soms de indruk hebt dat er geen leven meer in steek. Ook daar is onder de grond iets aan het ontkiemen dat op zekere dag zal openbarsten in een nieuw Pinksteren. Zodra een samenleving, een organisatie of een kerk zich begint op te sluiten in één enkele taal en in één denksysteem, dat voor iedereen hetzelfde moet zijn, laat ze blijken hoe onzeker ze is over haar identiteit. Op langere termijn bereidt ze haar ondergang voor, omdat elk systeem dat zich afsluit voor de wisselwerking die het nodig heeft om in leven te blijven, sterft. De werkzame aanwezigheid van de Geest, zoals Jezus die beloofd heeft aan zijn kerk, zou haar moeten behoeden voor een dergelijke ontsporing, en haar onbevreesd openbreken voor de verschillende culturen, voor de dialoog tussen de verschillende godsdiensten, voor uiteenlopende theologische onderzoekingen en voor nieuwe manieren van samenleven.

		Archiv : Catechismus april 00, Bevrijdingstheologieën, Kerk en democratie Catechismus maart 00, De vier uitersten, De Kerk Catechismus februari 00, De interreligieuze dialoog, Het Wijdingssacrament Catechismus januari 00, De overtreding, Wie of wat is heilig? Vergis je niet! Catechismus december 99, Adventstijd, Onvolmaakt, en dus moeizaam op weg Catechismus november 99, Het geestelijk leven, God is relatie Catechismus oktober 99, Het jubeljaar, Bedevaarten Catechismus september 99, De politiek, De hoop Catechismus juli 99, Liefde en liefdadigheid, Het wonder Catechismus juni 99, Zeldoding, De ambten in de Kerk Catechismus mei 99, Samen met agnositci en atheïsten, Het mysterie van het kwaad Catechismus april 99, De Initiatiesacramenten, Het geloof, wat is dat toch? Catechismus maart 99, Het huwelijkssacrament, Het eeuwig leven Catechismus februari 99, De Sacramenten, de Vasten Catechismus januari 99, Euthanasie, Staatsburgerschap Catechismus december 98, Kerstmis, Racisme Catechismus november 98 Catechismus oktober 98 Catechismus september 98 Catechismus augustus 98 Catechismus juli 98 Catechismus juni 98 Catechismus mei 98 Catechismus april 98 Catechismus maart 98 Catechismus februari 98 Catechismus januari 98