Als we de bijbel openslaan: Mei 2002
	De tuin van Eden

		De tuin van Eden   Sommige Rabbijnse bijbelcommentaren maken van de tuin van Eden, ook het aards paradijs genoemd, een beschrijving van het leven in de baarmoeder. Inderdaad, Adam en Eva moeten er geen enkele moeite doen om zich te voeden en het werkwoord dat de bijbel gebruikt als het gaat over het verlaten van die tuin is "uitdrijven", hetzelfde werkwoord dat men gebruikt als het over een bevalling gaat, waarbij het kind wordt "uitgedreven" uit de buik van de moeder.  Eten van de vruchten van de boom van de kennis van goed en kwaad zou dan niet een overtreding zijn, maar het verlangen om tot inzicht te komen. Het is de normale ontwikkeling na een geboorte, waardoor de kennis van de wereld rondom mogelijk wordt: die wereld, met alles wat erbij hoort, de voordelen en de nadelen, het schone en het lelijke, het goede en het kwade. Het betekent ook dat de ogen opengaan en de ontdekking van de seksualiteit. "Hun ogen gingen open en ze ontdekten dat ze naakt waren" (Genesis, 3,7). Adam en Eva zullen zich kunnen voortplanten. Inderdaad, de bijbel zegt ons dat Adam, onmiddellijk na het verlaten van de tuin, Eva tot vrouw nam, dat ze zwanger werd en een kind ter wereld bracht. Het voedsel valt hen niet meer zomaar in handen, ze moeten hard werken om het te verdienen, "in het zweet huns aanschijns". Ze moeten hun brood bakken, met het plukken van vruchten hebben ze niet genoeg. En tenslotte, met de geboorte komt ook het onafwendbare perspectief van de dood. Wie geboren wordt is ook veroordeeld om tot stof terug te keren. Ging de vrouw in de fout toen ze van de verboden vrucht at en werd ze gestraft door het verlies van het hemelse geluk? Of is het integendeel zo, dat haar verlangen om inzicht te verwerven aan de oorsprong staat van de menselijke bestaansconditie? Het is op het ogenblik dat zij maakt dat ze moeten wegtrekken uit een afgeschermde kindertijd, dat Adam haar "Eva" noemt, "de levende", "de moeder van de mensheid" - wat pleit voor deze tweede interpretatie. Op die manier wordt de vrouw ook niet langer beschuldigd van de erfzonde, die zo zwaar op het bestaan van de vrouw heeft gewogen. Het ziet er naar uit dat de uitdrijving uit de tuin van Eden moest plaatsvinden. Daarmee begint de geschiedenis van de mens, en het is Eva die aan de oorsprong daarvan staat. De toegang tot de tuin is voortaan verboden. Men kan niet opnieuw binnentreden in de moederschoot. God heeft cherubijnen geplaatst, met vlammende zwaarden, om de toegang te verhinderen.   Adam en Eva, die geschapen zijn naar Gods beeld, kunnen pas na de uitdrijving uit de tuin van Eden van die gelijkenis met God werk maken. Dat ligt in hun handen. De slang had niet helemaal ongelijk: "Gij zult als goden zijn", ge zult goed en kwaad kennen, in staat zijn om te begrijpen. Dat is de grootheid van de mens, maar het zal moeilijker zijn daar mee om te gaan dan in een beschutte plaats te blijven, zelfs als die de schoot van God is. De rol die de schrijvers van Genesis aan God toekennen ziet er bij deze interpretatie wat halfslachtig uit. Hij is het die verbiedt te eten van de vruchten van de boom van de kennis, en hij is het die overgaat tot de uitwijzing. De mens, die hij geschapen heeft, man en vrouw, naar zijn beeld, heeft hij nu ter wereld gebracht, en die scheiding beleeft hij, zoals een vrouw bij een bevalling, als een scheuring, een breuk. De periode van depressiviteit die heel wat vrouwen kennen na de geboorte van hun kind, is een gevolg van deze scheiding, de eerste in een lange reeks, waardoor het kind een volwassene zal worden, een gelijke voor zijn ouders. Hoe onontkoombaar deze periode van losmaken ook is, God is er bang voor, net als een moeder, en tegelijk spoort hij de mens aan om zijn vleugels uit te slaan - een weg terug is niet meer mogelijk. Hij hoedt zich ervoor tussen te komen in de geschiedenis van de mensen, om hen toe te laten al hun capaciteiten waarmee hij hen heeft begiftigd, te ontplooien. Uiteindelijk is de geschiedenis van het vertrek uit de tuin van Eden het verhaal van een God die alles inzet op de mens.