|
|
Ik ben blij dat ik het woord kan
verlenen aan Christian Mailhes. Hij kent Soedan zeer goed en
vraagt onze aandacht voor de toekomst van dit vergeten land.
Dank zij hem kunnen we misschien iets doen voor deze bevolking
die lijdt onder het geweld. (Jacques
Gaillot)
- Zuid-Soedan:
een vergeten conflict, een volk dat in de steek wordt gelaten
-
- Soedan, het grootste land van Afrika - vijf maal zo groot
als Frankrijk - kent al bijna 50 jaar een burgeroorlog waaraan
de internationale gemeenschap geen aandacht besteedt. Het land
bestaat uit twee delen: Noord-Soedan, een woestijngebied, hoofdzakelijk
bevolkt door islamitische Arabieren, en Zuid-Soedan, een vrij
rijk gebied waar vooral zwarte Afrikanen wonen, die van huis
uit christenen en animisten zijn, maar ook heel veel Arabische
moslims. De totale bevolking telt ongeveer 30 miljoen inwoners,
waarvan 10 miljoen in het Zuiden. Sinds de onafhankelijkheid
in 1956 heeft het moslimbestuur van Khartoem steeds meer pogingen
gedaan om met geweld de bevolking van het Zuiden, die zich tegen
deze fundamentalistische overheersing verzet, te onderwerpen.
Zuid-Soedan heeft nooit vrede gekend, buiten een relatief kalme
periode waarin het Zuiden - van 1972 tot 1983 - een beperkte
vorm van autonomie kreeg, overeenkomstig het akkoord van Addis
Abeba.
-
- In juni 1989 bracht een staatsgreep de huidige president
Omar Hassan Al Bashir aan de macht. Onder zijn bewind werd het
regime alsmaar radicaler en groeide uit tot een van de meest
onverbiddelijke vormen van fundamentalisme. De bewoners van het
Zuiden weigeren te plooien voor de macht van een brutale moslimjunta
die haar geloof, haar taal en haar cultuur aan hen wil opleggen.
Het is geen gewone burgeroorlog, maar een verzetstrijd tegen
de kolonisatie en de assimilatie van het Zuiden door het Noorden.
Mgr. Paride Taban, bisschop van het bisdom Torit, preciseerde
onlangs: "Om elk misverstand te voorkomen is het goed
erop te wijzen dat het probleem niet gesteld wordt door de moslims
in het algemeen, maar wel door de fundamentalistische regering
die de oorlog heeft verklaard aan de zwarte Afrikanen. Die oorlog
duurt al 34 jaar. Er is slechts een korte onderbreking geweest.
Steeds scherper stelt zich deze vraag: Wat denkt de rest van
de wereld daarover? Heeft men dit land vergeten? Gaat het om
een oorlog die in de vergeethoek geraakt is?"
-
- Al is het Zuiden rijk aan menselijk potentieel en onmetelijke
natuurlijke rijkdommen (nog onaangeroerd), het heeft nooit het
minste begin van ontwikkeling gekend. Khartoem heeft het Zuiden
daartoe nog nooit de kans gegeven. Integendeel, door de oorlog
zijn de levensomstandigheden er quasi prehistorisch gebleven.
Er is van alles te weinig. Geen geld, dus geen handel. Geen elektriciteit,
geen wegen, geen drinkwater, geen communicatiemiddelen. Het onderwijs
en de gezondheidszorg zijn embryonaal. Naast deze vitale tekorten
komen dan nog de bijna dagelijkse bombardementen van Khartoem
op uitsluitend burgerlijke doelwitten: scholen, dispensaria,
dorpen, markten, bevoorradingscentra, installaties van niet-gouvernementele
organisaties (NGO's), landingsbanen in de brousse. Die bombardementen
gebeuren totaal ongestraft, met de schuldige medewerking van
de media en de Westerse regeringen, die hierover in alle talen
zwijgen.
-
- Het doel van Khartoem is terreur te zaaien onder de bevolking
en haar zo te verjagen naar vluchtelingenkampen in het buitenland
(met name Kenia, Ethiopië en Oeganda). Vandaag telt Soedan
5 miljoen ontheemden, mensen die alles verloren hebben en volledig
afhankelijk zijn van humanitaire hulp. Sinds 1983 heeft de oorlog
aan 2 miljoen mensen het leven gekost. Het land is werkelijk
in twee stukken verdeeld, waarbij de drie grote provincies van
het Zuiden (Bahr al Ghazal, de Opper-Nijl en Equatoria) onder
het gezag staan van de bevrijdingsbeweging van John Garang, de
leider van de oppositie in het Zuiden. Slechts enkele grote stadscentra
zijn er nog altijd in handen van het regeringsleger. De bombardementen
op de burgerbevolking in het Zuiden werden de laatste maanden
opgedreven en zijn sinds juli 2000 dagelijkse kost geworden.
Het is de bedoeling om de onbuigzame bevolking - waaronder ook
heel veel moslims - elke toegang tot ontwikkeling te ontzeggen.
Het is vooral de bedoeling om het terrein vrij te maken voor
de herovering van het Zuiden.
-
- Khartoems agressiviteit werd nog scherper als gevolg van
een reeks successen van het bevrijdingsleger rond de petroleumrijke
gebieden van Zuid-Soedan in de lente van 2000. Sinds augustus
1999 voert Soedan namelijk petroleum uit. En daardoor kon een
regering, die omwille van haar steun aan het internationale terrorisme
wereldwijd uitgesloten werd, terug verschijnen op het wereldtoneel
om er als een gerespecteerd partner behandeld te worden. De aanzienlijke
petroleumvoorraden, die volgens deskundigen even belangrijk zijn
als die van Saoedi-Arabië, bevinden zich in Zuid-Soedan,
in de omgeving van Bentin. De junta van Khartoem heeft met de
hulp van Chinese dwangarbeiders een pijpleiding van 1600 km aangelegd.
Langs die weg gaan dagelijks 200.000 barrels ruwe olie naar Port
Soedan. De regering van Khartoem heeft aangekondigd dat de winst
van die petroleum zou dienen om de 'heilige oorlog' voort te
zetten en om de 'ongelovigen' van het Zuiden aan Khartoem te
onderwerpen. Khartoem geeft per dag meer dan één
miljoen dollar uit om die oorlog te voeren, terwijl ook 90 %
van de bevolking uit het Noorden onder de armoedegrens leeft.
In plaats van die rijkdommen te gebruiken om de bevolking van
het Zuiden toegang te geven tot ontwikkeling, rooft Khartoem
de petroleum weg uit het Zuiden om die vervolgens te verkwisten
aan bewapening met als enig doel de bevolking die daar woont
neer te slaan en aan zich te onderwerpen.
-
- De exploitatie van het zwarte goud door buitenlandse petroleummaatschappijen
die daaraan meewerken is maar mogelijk als de zone 'veilig' is.
Dat betekent dat Khartoem de streek systematisch 'zuivert' met
de medewerking van milities van de Volksverdediging (Forces de
Défense Populaire, FDP) en de moudjahiddin, de strijders
in de 'jihad', de heilige oorlog. Ze zaaien overal terreur, passen
de tactiek van de verbrande aarde toe, vernielen de dorpen, vermoorden
of verjagen de bevolking, maken de vrouwen en de kinderen tot
slaven, roven de kudden, verbranden de oogsten. Zo ontruimen
ze de streek om te verhinderen dat de plaatselijke bevolking
het bevrijdingsleger zou steunen, waarvan het verhinderen van
de petroleumontginning het uitgesproken militaire objectief is.
Een nauwkeurig rapport over dat onderwerp werd in mei 2000 gepubliceerd
door Amnesty International.
-
- Met het grootste cynisme heeft de Europese Unie in december
2000 een som van 15 miljoen Euro gegeven aan de regering van
Khartoem, en dit "voor de vooruitgang die de laatste
maanden werd geboekt op het domein van de mensenrechten",
zoals Cathérine Boivineau, verantwoordelijke van de directie
Afrika bij het Ministerie voor Buitenlandse Zaken in Parijs verklaarde
(AFP, 7 december 2000). Deze internationale waarborg geeft voortaan
aan dit brutale bewind de toelating om totaal ongestraft de vernietiging
van de burgerbevolking verder te zetten. De Europese Unie maakt
zich schuldig aan het weigeren van hulp aan volkeren in doodsgevaar.
Om strategische en economische redenen steunt de Franse regering
de militaire moslimdictatuur van Khartoem, ondanks de systematische
schendingen van de mensenrechten in dat land.
-
- De Geschiedenis heeft deze bevolking uit het oog verloren.
Toch strijdt ze op een waardige manier verder, ondanks die moeilijkheden,
om haar identiteit te verdedigen, om te overleven, en om een
betere toekomst voor te bereiden, de vrede, die mogelijk is.
Ze zijn de rijkdom en de hoop van hun land. Hun dynamisme en
hun hoop zijn aangrijpend. In hun strijd worden ze bijgestaan
door de christelijke Kerken. Terwijl een efficiënte staat
en geïnstitutionaliseerde infrastructuren ontbreken, hebben
de Kerken zich op het terrein geëngageerd bij de gemeenschappen
en in de vluchtelingenkampen om hun de levensnoodzakelijke hulp
te verschaffen. Ze beperken zich niet tot het bieden van geestelijke
hulp aan die berooide volkeren, ze geven ook voedsel aan hun
hoop op betere dagen door hen te helpen om op hun geboortegrond
te kunnen blijven. De bekoring om de grens over te steken is
groot: in de vluchtelingenkampen van Kenia en Oeganda vindt men
voedsel, verzorging en opvoeding. Men vindt er vooral veiligheid,
ver weg van de bombardementen. De Kerk is voor deze mensen de
enige bron van hoop. De wereld heeft geen oog voor deze bevolkingsgroepen.
De Kerk is de enige structuur die echt goed georganiseerd is
en zich inzet om aan hun miserie tegemoet te komen. Zij is 'de
stem van de stemlozen'. In de Paasnacht worden er tienduizenden
gedoopt. Kinderen en volwassenen gaan daarvoor meerdere dagen
op stap, zelfs 's nachts, dwars door vijandige versperringen,
om het doopsel te komen ontvangen en zo aan te sluiten bij de
grote familie die vecht voor de vrijheid.
-
- De katholieke Kerk blijft een van de betrouwbare kanalen
waarlangs de noodhulp loopt. Bisschoppen, priesters en leken
proberen goed in contact te blijven met de buitenwereld, via
de NGO's op wie zij een beroep doen voor voedsel, om onderwijs
op te starten, medische zorg en ontwikkelingsprojecten voor de
burgerbevolking. De bisschoppen en de priesters van Zuid-Soedan
gaan naar Europa en de Verenigde Staten op uitnodiging van bisdommen
of christelijke NGO's, om de aandacht te vragen van de internationale
publieke opinie voor de tragedie van hun volk, om de politieke
instanties te interpelleren en hen te smeken tussen te komen
bij de regering in Khartoem om een einde te stellen aan de slachtpartijen
en te maken dat de humanitaire hulp de meest afgelegen gebieden
zou kunnen bereiken. Hun noodkreten gaan dikwijls verloren in
het overdonderend lawaai van de media.
-
- Hoewel ze slachtoffers zijn van een meedogenloos en cynisch
bewind, toch vinden onze broeders en zusters van Zuid-Soedan
de nodige kracht en het geloof om in waardigheid verder te strijden.
Maar ze rekenen ook op ons, om hen uit die collectieve vergetelheid
te halen, om onze medeburgers te informeren over hun tragedie,
om onze politieke verantwoordelijken te interpelleren. Ze verwachten
ook onze actieve sympathie: zonder onze hulp zijn al hun ontwikkelingsprojecten
tot mislukking gedoemd.
- C Mailhes
-
- Voor meer informatie over Soedan, raadpleeg ook de
website www.vigilsd.org
En natuurlijk ook: www.wereldwijd.be
|