|
|
|
- Het onkruid en de tarwe
- (Matteüs 13, 24-31
en…)
|
- Jezus sprak vaak in parabels. Hij vertelde een gebeurtenis
uit het leve van elke dag om iets te verduidelijken van het Rijk
dat hij kwam aankondigen. De parabel van het onkruid en de tarwe
doet een beroep op de ervaring van de landbouwers.
-
- Het gaat over een veld waar de eigenaar goed zaad heeft
gezaaid en een vijandige hand daarna onkruid zaaide, taai onkruid.
Zodra de dienaren het opmerken, als de tarwe aren begint te vormen,
stellen ze voor om dat onkruid uit te trekken. Maar ze worden
afgeremd in hun verlangen om goed te doen. "Je zou het
risico lopen, als je het onkruid uittrekt, dat je tegelijk de
tarwe uittrekt. Laat beide samen opgroeien tot het tijd is voor
de oogst."
|
-
- De dienaars zijn bezield door een verlangen naar orde
en netheid; ze laten zich leiden door de eenvoudige logica van
"ofwel dit, ofwel dat", de logica van het "of
/ of", die uitsluit. Of de tarwe óf het onkruid,
maar niet de twee. In dit geval moet het onkruid uit de weg geruimd
worden, want dit onkruid stelt het kwaad voor.
- Inderdaad, het kwaad verontrust ons. Van waar komt het?
Wie is die vijand die stiekem binnensluipt in onze goede voornemens,
in onze beslissingen en daden? We zien niet graag onze inspanningen
bij het zaaien vernietigd en zoeken spontaan om de oogst daartegen
te beschermen. Maar in ons complexe leven, zoals het nu eenmaal
is, zijn de zaken zelden duidelijk af te grenzen.
-
|
Het kwade en het goed zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden
en het is niet makkelijk om ze uit te elkaar te halen. Uit iets
kwaads kan iets goeds voortkomen, en omgekeerd. Wat slecht lijkt
moeten we niet te vlug uittrekken, niet te vlug veroordelen. |
|
-
- De logica van de meester is die van " en / en",
"Laat zowel het ene als het andere opgroeien",
én de tarwe én het onkruid. De logica van "en
/ en" laat niet toe dat we knopen doorhakken. Deze logica
is globaal en legt de nadruk op wat verbindt. De twee planten
hebben met elkaar gemeen dat ze op hetzelfde veld groeien. De
logica van "en / en" scheidt niet, maar verenigt. Hierdoor
bewaart ze de spanning tussen de tegengestelde termen.
-
- Met deze spanning leven is bijzonder oncomfortabel als
ons veld de wéreld is. Deze logica brengt ons in de war,
belet ons het goede te onderscheiden van het kwade en doet ons
vrezen dat het kwade het goede zal verstikken. Op die manier
zouden we uitzendingen en geweldfilms die de jeugd besmetten
willen verbieden, zouden we de dictators die de democratie en
de vrijheid van hun volk aan hun laars lappen, aan de kant willen
zetten; zouden we de publiciteitsborden die de vrouw herleiden
tot een seksueel object willen verwijderen; zouden we onze samenleving
willen bevrijden van dieven en alle soorten delinquenten; of
zouden we alles wat het gelaat van de Kerk vertekent willen uitvegen…
- Het wordt vlug duidelijk hoe scheef het zou lopen - en
al gelopen is - als we ons lieten leiden door deze legitieme
verlangens. Door het kwaad, of wat wij vanuit ons gezichtspunt
als kwaad beschouwen, uit te roeien lopen we het gevaar ook het
goede uit te roeien. We zijn verplicht tot aan de oogsttijd het
samengaan van beide te aanvaarden.
-
- Moeten we dan niets doen, en ons laten overrompelen? Het
is wellicht niet onze eerste taak het kwaad - dat wij bovendien
niet goed kunnen herkennen - te bestrijden. Het is belangrijker
het goede te wekken en te ontwikkelen, perspectieven te openen.
-
|
De oogst stelt het einde van de wereld voor, legt Jezus uit,
het einde van ónze wereld. Alleen op dat moment zal men
de balans kunnen opmaken en de schifting doorvoeren. Een terugkeer
dan naar de logica van "of / of"? De schoven met het
onkruid worden verbrand, het graan wordt opgeslagen op de graanzolder? |
-
- De zaken zijn weer klaar? Andere beelden die het evangelie
ons geeft over het einde van de tijden laten veronderstellen
dat we op het einde, bij de uiteindelijke schifting, voor verrassingen
zouden kunnen staan. De rechtvaardigen zijn niet diegenen die
we dachten. Zondaars en hoeren gaan ons voor in het Koninkrijk.
-
- We moeten in dat ultieme moment eerder de opkomst zien
van een derde logica, die de eerste twee opneemt. Men kan ze
zo formuleren: "ofwel dit, ofwel dat, ofwel beide".
-
|
Alleen deze logica van de complexiteit stelt ons in staat
om de meanders van het menselijk leven te vatten. Het is precies
door het wachten, het geduld en de tolerantie waartoe de logica
van "en / en" ons verplicht dat iets nieuws kan opduiken
en dat uit iets slechts iets goeds kan naar boven komen. Omdat
de orde van "ofwel de tarwe, ofwel het onkruid" te
eenvoudig is, simplistisch zelfs, kunnen we niet buiten de wanorde
van de vermenging en de mengelmoes. |
|
-
- Zij aan zij omgaan met de mens die we gevaarlijk vinden
is de enige manier om hem te leren kennen en misschien te waarderen.
De logica van het samenleven, van de rassenvermenging, van de
dialoog, is de enige manier om de angst die ons tot uitsluiting
aanzet te overwinnen. Of positief gezegd, om een nieuwe orde
tot stand te brengen, een orde die rijker en rechtvaardiger is,
die rekening houdt met de diverse factoren van het menselijk
leven - de goddelijke barmhartigheid nog buiten beschouwing gelaten.
-
|
Ongelooflijk hoe het evangelie erin slaagt om op een eenvoudige
manier moeilijk te begrijpen waarheden uit te drukken! Jezus
weet het. Hij beëindigt zijn uitleg van de parabel met deze
woorden: "Wie oren heeft, hij luistere!", en
wat later vraagt hij zijn leerlingen: "Hebben jullie
dat allemaal begrepen?" |
|
