Alle daagse dingen
- Ik nam de ochtendtrein naar Bretagne en dacht nog wat te kunnen slapen.
- Maar jonge scholieren stappen de wagon op en laten zich goed horen. Ze zijn dolgelukkig, ze mogen acht dagen doorbrengen op een eiland! Op het perron kijken de ouders ongerust toe. Men heeft stormweer aangekondigd! De kinderen hebben geen oog voor hun ouders die afscheid zwaaien, ze gaan al helemaal op in hun spel.
Omdat ik de kans niet kreeg om te slapen, dacht ik wat te kunnen werken. Maar dan was ik vergeten dat de jongeren mij in het oog hadden gekregen en stilletjes over mij bezig waren. Eén van hen, die zeker wou zijn, sprak me aan: "Dat bent u toch, die we soms op televisie zien?" Dat volstond om in gesprek te geraken.
Een van de begeleidende leerkrachten nodigde me uit voor een kop koffie
in de bar. Graag ging ik op het aanbod in. Maar de jongeren streken als
een zwerm mussen om ons heen. Ze voerden hun geliefkoosd nummertje op: het
nabootsen van hun leerkrachten. Vooral één vrouwelijke leerkracht,
waar ze een afschuwelijke hekel aan hadden, moest het ontgelden. Ik zei:
"Weet ze wel dat jullie een hekel aan haar hebben?" - "Natuurlijk,
ze zegt het zelf." - "Zouden jullie kunnen maken dat ze een beetje
meer sympathie krijgt?" - "Onmogelijk. Er is geen veranderen aan."
Voor hen is het onderwerp afgesloten. Ze gooien het dus over een andere
boeg: "Krijgen we een handtekening?" Het werden er een hele reeks.
De begeleidende leerkracht had het laatste woord: "Als we terug naar
huis komen, laten we van ons horen op de website van Partenia".
Het zaad uitstrooien
Ergens in de buurt van Stuttgart. De grote zaal van het lyceum loopt vol met jongeren van 16-18 jaar voor een vraaggesprek met mij. Het is er indrukwekkend stil; even indrukwekkend is hun luisterbereidheid. Ze zijn goed op dreef. Ik laat mijn blik over het publiek gaan en ben vlug overtuigd dat ze heel aandachtig toekijken.
Veel vragen draaien rond het begrip 'vrijheid'. Een tere bloem, die ze willen plukken en bewaren. Ze willen vrij zijn, en wat die vrijheid verhindert willen ze uit de weg ruimen, alle slagbomen die mensen van elkaar scheiden of afsluiten. Maar ze willen niet weten van luidsprekers die hen dicteren wat ze moeten doen. Hun eigen persoonlijke ervaring, daaraan hebben ze een boodschap.
Zo een uur met hen, dat doet deugd. En dan is het contact voorbij. Ik
neem node afscheid. Waarschijnlijk zal ik niemand van hen ooit terugzien.
Ze zullen hun eigen weg gaan. Maar er is een zaadje gezaaid. Het zal kiemen
en misschien vrucht dragen. Maar dat is niet meer voor mij. Het belangrijkste
is dat we zaaien en dan onze weg voortzetten.
Boeren in moeilijkheden
Verenigingen die de belangen van de boeren verdedigen, zoals de Confédération Paysanne, hebben me uitgenodigd voor een debat in een dorp van de Morbihan.
Een na een verdwijnen de hoeven, geruisloos, als de leien van het dak van een verlaten huis. En zo verdwijnen ook de handel en de ambachtelijke bedrijven.
Als een gerechtelijk akkoord bereikt is, vallen de boeren zonder werk. Er is geen sociaal vangnet, en vaak geen perspectief op ander werk. Soms komt daar nog alcoholisme bij, echtscheiding, zelfmoord. De toestand is somber.
Ongetwijfeld moeten mensen soms tot op de bodem van de miserie gaan voordat nieuwe krachten naar boven komen die hoop doen ontstaan. Dat is op die dag gebeurd. De weerklank die ik bij die 400 aanwezigen mocht ondervinden, was onverwacht groot: ze leggen zich niet neer bij het noodlot, ze organiseren de solidariteit, ze worden zich bewust van de strijd die ze moeten voeren tegen de mondialisering van de financiële markten "Wanneer men samen de strijd aanbindt, " zei een deelnemer, "kan men zegevieren." De hoop ontbrak hen niet!