Met journalisten
Een twaalftal journalisten, afkomstig uit verschillende delen van Frankrijk, waren naar Parijs gekomen om er een vormingsweek te volgen. Jong, geslepen en behendig in de dialoog als ze waren, ontvingen ze me een hele voormiddag om met me te spreken over mijn ontmoetingen met politieke verantwoordelijken. Hoe wordt een man van de actie als ik, die dicht bij de uitgeslotenen staat, door hen onthaald en beluisterd? Het ontbrak me niet aan gegevens op dat gebied! Een boeiende gedachtewisseling.
 |
Zoals dikwijls, kwam ook de kerk ter sprake. Voor deze journalisten was de katholieke kerk duidelijk niet hùn zaak, en ze waren verwonderd vast te stellen dat ik er nog deel van uitmaakte! |
Ze waren vooral benieuwd te horen hoe ik reageerde op de rol die de Kerk wellicht jegens mij speelde: "Heeft u niet de indruk dat de kerk in haar strategie er alle belang bij heeft om u in uw situatie ongemoeid te laten? Gelooft u niet dat zij u gebruikt, dat ze zich van u bedient, en dat u haar een gerust geweten bezorgt?"
"Waarom niet? Ik heb soms het gevoel gebruikt te worden bij acties ter verdediging van mensen-zonder-papieren of daklozen. Men maakt gebruik van mijn aanwezigheid of mijn uitspraken. Dat is normaal. Ik ben daar niet de dupe van. Het is een manier van dienst bewijzen. Als de kerk van mij gebruik maakt, is dat dan niet een manier van haar om me te zeggen dat ik haar van dienst ben?"
 |
Getuigen van de Schoonheid |
Er vond een originele retraite plaats in een hotel dat voor de gelegenheid was afgehuurd. Meer dan 200 personen vulden het hotel. Het initiatief ging uit van "Evangelisatie 2000", die de organisatie in handen had.
Reisgidsen vermelden soms "Mooi uitzicht" of "Panoramisch zicht". Dit was zeker het geval voor dit hotel dat 'Manoir des sables' heette ('Zandkasteel').
 |
Meer dan ooit voelde ik mij 'de bisschop van de zandvlakten'. Elke morgen tastten mijn ogen het meer af, en de bossen die in dit herfstseizoen nog een betovering van kleuren boden. |
De retraite liep van de vrijdagavond tot de zondagmiddag, intens en diep, in een klimaat van samenhorigheid. Het thema was bijzonder evocatief: "Indien je de gave Gods kende". Ik heb genoten van de liturgische vieringen en van de onvergetelijke gezangen, die iets lieten doorschijnen van de Schoonheid die van boven komt, met de liefde van God die zich verspreidde in ons hart. We mochten getuige zijn van de Schoonheid die redt.
| Het assisenhof |
 |
Ik word in Angers opgeroepen als getuige voor het Beroepshof van Assisen. Twee actievoerders tegen de uitsluiting en de werkloosheid werden veroordeeld tot respectievelijk tien en vijf jaar strafrechterlijke opsluiting. Deze veroordeling volgt op het overlijden, in onopgehelderde omstandigheden, van een jonge vrouw die actie voerde voor de mensenrechten.
| In de overvolle zaal van de rechtbank zie ik voor de eerste keer die twee jongeren. Geboeid komen ze binnen. |
 |
Ze hebben mij ontroerende en angstige brieven geschreven. Hun advocaten hebben erop aangedrongen dat ik er zou zijn. Waarom dan weigeren? Toch is het niet gemakkelijk getuige te zijn als men de personen in kwestie niet kent. Men mag dan nog de krantenberichten gelezen hebben en de advocaten hebben ontmoet. Dat kan het persoonlijk contact niet vervangen.
In een plechtige atmosfeer en een drukkende stilte loot de voorzitter de juryleden uit. Ze komen rond hem plaatsnemen. Sommigen komen bij het afroepen van hun naam naar voren, maar worden geweigerd, maken dan rechtsomkeert en gaan zonder één woord te zeggen naar hun plaats terug. Daarna worden een twintigtal getuigen opgeroepen! Omdat er zoveel zijn en om de tijd te hebben om kennis te nemen van de nieuwe stukken die aan het dossier worden toegevoegd, besluit de rechtbank, na beraadslaging, het proces te verdagen.
De journalisten vragen mij naar een reactie: "Ik wens een billijke rechtspraak, na die overdreven straffen die aan beide actievoerders werden opgelegd. De eerbied voor de nagedachtenis van het slachtoffer vraagt dat het proces zelf toch niet de aanleiding wordt voor een nieuw drama, door de toekomst te breken van deze jongeren die het in leven al zo moeilijk hebben."
- Oecumenisme aan de basis
- Er vond een maaltijd plaats in de lokalen van een parochie in Bazel. Een maaltijd ter ere van een overleden priester die het altijd had opgenomen voor de immigranten. De pastoor en de christenen van die parochie hadden vreemdelingen zonder papieren in hun lokalen opgenomen en stemden er graag mee in dat deze maaltijd in dankbare herinnering bij hen zou plaatsvinden.
Mensen-zonder-papieren waren afgekomen uit Bern en Freiburg. Priesters, religieuzen en leken zaten tussen hen in. Uitgenodigd om het woord te nemen liet ik mijn hart spreken. - Deze vriend priester die ons nu verlaten had, verdroeg geen onrecht. Op zijn levensweg had hij de armen altijd de hand gereikt.
- 's Anderendaags, een zondag, ging ik naar Bern, naar het kerkgebouw van de Gereformeerde Kerk. Ook daar had men het onthaal van mensen zonder papieren georganiseerd.
De dominee, een zeer fijngevoelig man, had mij gevraagd de preek te houden en een commentaar te verzorgen bij het woord uit het Johannesevangelie, "De waarheid zal u vrijmaken". 
- Die zondag vierden ze het feest van de Reformatie. Van boven op het preekgestoelte sprak ik de gemeenschap toe, waartussen zich ook mensen zonder papieren bevonden. De dominee nodigde me uit om samen met hem de communie uit te reiken. Ik was ontroerd toen ik het deed. Na de koffie, in vriendschap gedeeld, begaven we ons naar de lokalen van een katholieke parochie. Daar vroeg men me iets te vertellen van mijn ervaring met mensen zonder papieren in Parijs. Wat ik uitgebreid deed, voor een aandachtig publiek.
- Ik kon niet nalaten hun mijn bewondering uit te drukken voor het getuigenis dat ze me gaven. Protestanten en katholieken die samen het onthaal van vreemdelingen organiseerden. Dank zij hen beleefden ze een nieuw Pinksterfeest, goed beseffend dat een mens zijn geloof niet kan beleven zonder zich open te stellen voor wat anderen hem bijbrengen.