Zakenlunch
Op de vijfde verdieping van het hoofdbureel van de politie in Parijs spreekt een vrouwelijke ambtenaar me aan terwijl ik een Algerijn-zonder-papieren aan het vergezellen ben. "Ik ben van Tunesische afkomst en al lang verlang ik u eens te ontmoeten. Er zijn nog ambtenaren die dat zouden op prijs stellen.
Zou dat mogelijk zijn?" Uiteraard zei ik ja. Een tijd later spreken we af voor een rendez-vous 's middags op het plein voor de Notre-Dame. Ze stonden me met zijn zessen op te wachten. Ze namen me mee naar een restaurant op Isle St.-Louis, waar een tafel was voorbehouden. Om te garanderen dat we voldoende tijd zouden hebben voor ons gesprek hadden ze van hun respectieve directeurs de toestemming gekregen om slechts om 15 uur het werk te hervatten! Mijn jonge tafelgenoten waren wat verlegen maar tegelijk heel blij.
Als iedereen zich heeft voorgesteld, steekt het gesprek onmiddellijk van wal: over de manier waarop de vreemdelingen op de Prefectuur worden behandeld. "Voor ons is het niet gemakkelijk! We hebben onze richtlijnen. Wijzelf nemen in elk geval geen beslissingen. We kunnen toch niet iedereen regulariseren, dan zouden we de deuren openzetten voor een echte invasie!" Opmerkingen die ik al dikwijls heb gehoord!
"Als het voor ons al moeilijk is, dan is het nog erger voor de mensen-zonder-papieren, die een ware veldslag moeten leveren tijdens hun zoektocht, van het ene loket naar het andere, van het ene oproepingsbevel naar het andere, met ellenlange wachttijden, om dan uiteindelijk te horen zeggen dat er aan hun dossier nog iets ontbreekt!"
De conversatie is goed op dreef. De maaltijd ook. Ik heb het gevoel dat
ze tijdens de gedachtenwisseling in hun geweten worden aangesproken. Misschien
krijgen ze daardoor een andere kijk op de mensen-zonder-papieren. Het gesprek
is zo goed, dat we een nieuwe afspraak maken. Maar voor ze vertrekken biedt
de Tunesische mij een geschenk aan: een koffertje uit haar land met daarin
een paternoster.
Kinderen van zigeuners
Op de UNESCO organiseert de Liga van de Mensenrechten een rondetafel over de juridische toestand van de minderjarige vreemdelingen zonder papieren. De grote zaal zit tjokvol. De interventies zijn kwalitatief hoogstaand: van de GISTI, France Terre d'Asile, Moissons Nouvelles, en ook van een voogdijrechter.
Meerderen van ons willen tussenkomen ten gunste van de jonge zigeuners waarvoor geen enkele organisatie iets wil doen voor de erkenning van hun asiel in Frankrijk. Een tussenkomst die niet in het programma voorzien is.
Spanning in de zaal. Wat zeggen die zigeunerkinderen? "Wij willen niet terug naar Roemenië. De Roemenen maken het ons erg lastig. Wij worden overal weggejaagd, op feesten, uit cinema's, uit kerken. Op kerstdag bekogelen ze ons met stenen. Onze huizen zijn vernield, onze grond werd ons afgenomen.
Iedereen spreekt kwaad over ons en bekijkt ons met een scheef oog. We zijn in Frankrijk aangekomen, maar hebben geen woning. We mogen nooit op school blijven. We zijn arm omdat onze ouders het recht niet hebben om te werken. We zijn triestig. We hebben geen zin meer om te spelen."
- Ik dacht aan die uitspraak van Victor Hugo: "Vanwaar komen al
die kinderen?
- Niemand van hen lacht nog."
- Niemand van hen lacht nog."
Literair café
Een Jood die zich ongelovig noemt en een moslimvrouw die uitdrukkelijk voor haar geloof uitkomt, zijn zopas voor de wet getrouwd. Ze verlangen dat ik hen van de komende dagen zou zegenen. Hij zal een tekst voorlezen waarin hij uitdrukt wat deze stap voor hem betekent. Zij zal een tekst uit de Koran voorlezen die aan haar leven zin geeft.
Beiden houden samen een literair café open. Op een avond nodigen ze me uit voor een debat over het PACS (Pacte Civil de Solidarité - wetsontwerp i.v.m. niet-gehuwd samenwonenden).
Een dertigtal mensen komt opdagen. De meesten van hen kennen elkaar niet. Ze vormen een bont gezelschap: gehuwden en vrijgezellen, heteroseksuelen en homo's, ouders van kinderen die homofiel zijn. De discussie is levendig. Iemand verklaart dat hij tegen het huwelijk is. Iemand anders beweert dat het PACS niets anders is dan een tweede huwelijksvorm Mijn joodse vriend heeft het erg moeilijk om de hevigheid van de groep wat in te tomen. Eén ding valt me op: in die discussie wordt op geen enkel ogenblik allusie gemaakt op de kerk (op de Kerken). Het is alsof ze buitenspel staat, helemaal afwezig is in dit publiek maatschappelijk debat.
De aanwezigen hebben geen moeite met wat ik zeg: "Het PACS vertrekt niet vanuit principes, het is pragmatisch. Het vertrekt vanuit bestaande situaties waarin vrouwen en mannen leven, en wil de gelijkheid van rechten garanderen tussen alle koppels. We moeten er geen bedreiging voor het huwelijk in zien. Het is een andere manier van kijken naar het koppel en het gezin. Met de tijd zullen we zien wat voor nieuws het PACS in de samenleving zal introduceren.
Dankbetuiging
Ik had het geluk drie dagen lang in de omgeving van Namen kennis te mogen maken met Belgische communauteiten. Ik kende ze niet, maar ik heb het gevoel dat ik van hen iets heb ontvangen, iemand heb ontvangen: Jezus.
Ik dacht aan de apostel Paulus die vurig verlangde kennis te maken met de christenen van Rome om "bij hen en met hen de vertroosting te smaken van hun gemeenschappelijk geloof" (Romeinen 1, 12).
De communauteiten die me ontvingen waren heel hartelijk en hadden een diep geloof. Tijdens de zondagsmis waren ze zichtbaar ontroerd. Van beproevingen en lijden waren ze niet gespaard gebleven.
Ik had bewondering voor hen toen ik vernam dat velen van hen met de touringcar naar Evreux waren gekomen in januari 1995. Ze hadden zich verzameld voor het bisdom van Namen, waren de kathedraal binnengegaan en hadden daar het woord genomen. Nu zijn we vijf jaar verder, en ze gaan door.
Jezus is iemand die zich laat verwelkomen. Hij komt altijd van elders. Die communauteiten hebben mij iets gezegd over Hem. Hij is degene die mensen doet opstaan. Hij blijft aanwezig, ook na zijn vertrek.