Drie vragen aan Jacques Gaillot
 
U komt terug uit Lourdes waar de Franse bisschoppen u uitgenodigd hadden om deel te nemen aan de ontmoetingen met paus Benedictus XVI. Wat zijn uw indrukken?  
   
pélerins à Lourdes In de menigte te Lourdes komen zieken en gehandicapten op de eerste rang. Anders dan in de menigte te Parijs vind je hier geen politieke verantwoordelijken of belangrijke personages, maar gewone mensen. Er zijn veel bedevaarders gekomen uit Italië, Spanje, Polen… Deze massa in Lourdes bezorgt de paus een prachtig onthaal. Schijnt de zon of regent het, het mag lang wachten zijn en er mag gezongen worden in het Latijn – die menigte is er, vaak rechtop, en geeft uiting aan haar vreugde en haar geloof. Ik word het niet moe deze immense menigte te aanschouwen.
 
   
Op het grote podium, dicht bij het pauselijk altaar, word ik omringd door Afrikaanse bisschoppen: uit Mali, Kameroen, Burkina Faso. De liturgie is sober en klassiek. Het sermoen van de paus is een diepgaande bezinning over het kruis. Maar het leven van vandaag is afwezig.  
   
Samen met de Franse bisschoppen is Benedictus XVI trouw gebleven aan zichzelf en aan de geloofsleer. De toon van zijn toespraak was broederlijk. Maar geen enkele opening naar de toekomst, geen enkel initiatief dat hoop geeft.
messe à Lourdes
 
   
De kwestie van de scheiding tussen kerk en staat, de ‘laïciteit’, is altijd een gevoelig punt in Frankrijk. De manier waarop de paus en de Franse president erover hebben gesproken, ontlokt polemieken. Wat denkt de Kerkmens die u bent daarover?  
   
Men zou het moeten houden bij het principe van de laïciteit, en niet spreken over een ‘open laïciteit’ of een ‘positieve laïciteit’. Al honderd jaar lang is er altijd een dialoog geweest en vonden onderhandelingen plaats tussen de staat en de katholieke kerk. Men elkaar onmogelijk negeren. Laïciteit kun je niet herleiden tot neutraliteit. De Kerk heeft noodzakelijkerwijze een sociale dimensie.  
   
Wat vandaag nieuw is, is het feit dat we ons bevinden in een multiculturele en multireligieuze samenleving. Vooral met de islam, die met vijf miljoen moslims de tweede godsdienst is geworden in het land. De scheiding tussen kerk en staat moet ervoor zorgen dat de verschillende godsdiensten op een gelijkwaardige manier behandeld worden. Geen enkele zou mogen bevoorrecht worden en overheersen. Het aanvaarden van de waarden van de laïciteit zal tijd vragen en zal heel zeker conflicten kennen. Het is een uitdaging die zich tot allen richt.
société pluriculturelle
 
   
De dood van 10 Franse soldaten in Afghanistan heeft een schok teweeggebracht bij de publieke opinie. President Sarkozy wil een nieuw contingent naar dat land sturen om de militaire aanwezigheid te versterken en efficiënter te strijden tegen het terrorisme. Is dat de oplossing?  
   
Een overwinning van de internationale militaire troepenmacht in Afghanistan lijkt me onmogelijk. Dit bezettingsleger bevindt zich in een impasse. Ik hoor dezelfde taal als eertijds, tijdens de oorlog in Algerije: “We zijn daar voor een rechtvaardige zaak. De vrijheid, de democratie… zijn waarden die we moeten verdedigen.”  
   
occupation De Afghanen waarderen noch het bezettingsleger noch de Westerlingen. Het land blijft steken in de miserie en is overgeleverd aan corruptie. De opeenstapeling van militaire blunders doodt vele burgers. De Taliban, door de Westerlingen van de macht verdreven in 2001, zijn nog altijd sterk aanwezig. Ze weten dat ze iedere keer de publieke opinie in het Westen raken als ze soldaten doden. Voor de tien Franse militairen die gedood werden is president Sarkozy in eigen persoon naar Afghanistan geweest. Voor de Taliban is dat een mooi succes op het gebied van de media.
Hoe raken we uit deze modderpoel? Zeker niet met de wapens. Een uitweg zal alleen door politieke onderhandelingen gevonden kunnen worden.