carnet de route
 
De dood van een profeet  
Republikeins peterschap  
Opening van de Place Général de Bollardière  
Het proces Colonna  
   
   
De dood van een profeet  
   
Ik heb het geluk gehad in België ooit Jacques Valléry te ontmoeten. Dat is meer dan 20 jaar geleden. Als jonge talentvolle priester opende hij nieuwe wegen in de vrijheid die het evangelie geeft. Als geëngageerd en mystiek theoloog voelde hij de dringende behoefte een christendom te verkondigen waarin God bevrijd is van de behoefte dat men in hem gelooft. Dank zij hem hebben vele gelovigen met vreugde een evangeliepraktijk ontdekt die hun leven totaal veranderde. Jacques was gepassioneerd bezig met gerechtigheid en gelijkwaardigheid onder de mensen. Hij kon geen onrecht verdragen. Zijn respect voor de autonomie van ieder mens maakte dat de andere altijd voorging.  
   
Maar heel vlug werd deze vrije mens verdacht in de ogen van de kerkelijke autoriteiten die niet langer vertrouwen hadden in hem. Hoe kon het ook anders? De verantwoordelijken kunnen niet lang mensen verdragen die storen en die de manier waarop de Kerk handelt en spreekt op de helling plaatsen. Hij kreeg leerverbod, werd vernederd en verworpen, werd ziek – en toen begreep Jacques dat er in zijn land geen plaats meer was voor hem. De religieuze autoriteit heeft deze mens gekraakt.
humilier
 
   
perdu en désert Wij hielden van hem, maar hij is dan vertrokken naar Burkina Faso, in Afrika, met vrienden, met twee bestelwagens boordevol materiaal. Ze zijn echter nooit op hun bestemming aangekomen. Als gevolg van een zandstorm zijn ze de weg kwijtgeraakt in volle woestijn. Gestorven van honger en uitputting onder een verschrikkelijke zon. Jacques is niet meer aangekomen in een land van hoop, om er opnieuw in ontvankelijke harten te zaaien.
 
   
In Mons (België) waren we met velen opgedaagd om hem te herdenken. Met getuigenissen die de nieuwe trekken van het evangelie lieten zien, zoals het beleefd werd door hen op wie Jacques zijn stempel heeft gedrukt. Het onrecht dat men hem heeft aangedaan heeft niet kunnen beletten dat zijn woord nog altijd gehoord en goed onthaald wordt.  
   
haute en page  
   
Republikeins peterschap  
   
parrainage In een feestzaal in de rand van Valence (Frankrijk), is een jong en talrijk publiek bijeengekomen bij mensen zonder papieren, die gekomen zijn om een peter te krijgen. De kinderen voelen zich vrij en lopen overal rond. Vrouwen spelen een sketch op de scène, met maskers voor hun gezicht. Er heerst een feestelijke stemming. Ik ben blij dat ik bij hen ben.
 
   
Omdat ik deze peterschapsceremonie moet voorgaan, neem ik het woord. We zijn hoe dan ook verbonden met de mensen zonder papieren: ze zijn immers mensen zoals wij. Wie aan hen raakt, raakt aan ons. Als men vandaag de aanval inzet tegen hùn rechten, dan doet men dat morgen tegen de onze.
Twee uur lang volgen lokale politici, uitgedost met hun gemeentesjerp, elkaar op bij het naar voren roepen van de mensen-zonder-papieren en hun peters. Zij lezen daarbij telkens deze formule voor, waarop applaus volgt:
“Onze rechten zijn ook de uwe. We heten u vandaag welkom om te maken dat de toekomst voor u een zin heeft en dat uw leven in zijn waardigheid zou gerespecteerd worden.” Op een geïndividualiseerde kaart plaatst ieder zijn handtekening.
 
   
Dit engagement – dat een symbolische waarde heeft, geen juridische – verbindt de mensen zonder papieren met hun peter. Ze voelen zich solidair, betrokken. Gsm-nummers worden uitgewisseld. Men zal van elkaar horen. De mens zonder papieren is niet langer iemand die geïsoleerd is.
Ondertussen kent het buffet, achter in de zaal, veel succes. De families hebben wat ze meegebracht samen gezet. Iedereen komt kiezen wat hij wil en hoeft niets te betalen. Er komt geen einde aan dit buffet!
fêter ensemble
 
   
haute en page  
Opening van de Place Général de Bollardière  
   
Parijs, in de buurt van de militaire school: de opening van dit plein is een mooi symbool. Generaal de Bollardière, commandant van de bevrijding, heeft het aangedurfd, midden de oorlog in Algerije, de folterpraktijk van het Franse leger aan te klagen. Dit taboe doorbreken was onduldbaar. De meest gedecoreerde generaal van het leger heeft in geweten gesproken, voor de eer van Frankrijk en van Algerije, om de waardigheid van de mens te verdedigen. Als overtuigde christen kon hij niet zwijgen. Hij ging onmiddellijk voor zestig dagen de gevangenis in. Terug in Frankrijk werd hij als verrader beschouwd; hij maakte een eind aan zijn militaire loopbaan en verloor zijn vrienden.
Ik heb de gelegenheid gehad hem te ontmoeten toen ik met hem naar de rechtbank van Nîmes ging voor de verdediging van een officier die opkwam tegen de atoombewapening.
 
   
Jacques de Bollardière Jacques de Bollardière was een verdediger geworden van de geweldloosheid, en hield daarover conferenties over heel Frankrijk, voor heel uiteenlopende soorten publiek.
Naar aanleiding van de opening zijn op het plein tweehonderd mensen bijeengekomen onder een grote witte tent. De burgemeester van Parijs spreekt met warmte en overtuiging. De echtgenote van Jacques de Bollardière, ook zij een onvermoeibare verdedigster van de geweldloosheid, laat blijken hoe blij ze is met de eer die gebracht wordt aan de herinnering van haar man. Na bijna zestig jaren van vergetelheid is deze plechtigheid erg welkom.
 
   
Er zijn Algerijnen aanwezig, en ook oud-strijders van de oorlog in Algerije. Een symbolisch verbindingsteken van de broederlijkheid waarnaar we nog altijd op zoek zijn tussen de twee oevers van de Middellandse Zee.  
   
haute en page  
   
Het proces Colonna  
   
In de vierde week van het proces blijven de getuigen elkaar opvolgen aan de balie. Ik breng vier uur door in de grote zaal van de bijzondere assisen, waar de leden van het commando zijn opgeroepen die hebben deelgenomen aan de moord op de prefect van Corsica.  
   
procès de Colonna De zaal zit bomvol. Velen staan recht. Anderen wachten buiten tot ze binnen kunnen. De media maken van de verslaggeving van het gebeuren een erezaak. Ik heb het geluk over een zitplaats te beschikken. Op de beklaagdenbank volgt Yvan Colonna bijzonder aandachtig de verklaringen van het commando.
 
   
De voorzitter behandelt de beklaagde en de getuigen met eerbied. Hij stelt hen gerust, laat hen spreken, stelt heel precieze vragen, soms met een vleugje humor. Ik hou van de manier waarop hij het proces leidt.
De advocaten van de verdediging en van de burgerlijke partij nemen op hun beurt het woord. Het is een gelukkige zaak dat het gerecht over de nodige middelen beschikt om licht te brengen in een drama dat weldra tien jaar geleden plaatsvond.
Een van de sterke momenten voor mij was de tussenkomst van een lid van het commando:
“Ik ken Yvan Colonna goed. Ik ben en blijf overtuigd dat hij, indien hij had deelgenomen, dat ook zou erkend hebben.” Dit volstaat niet voor Yvan Colonna, die onmiddellijk naar de micro grijpt: “Ik zal het je rechtuit zeggen. Men heeft me ten onrechte beschuldigd en jij, jij weet dat. Nu vraag ik je de waarheid te zeggen, dat ik er niet bij was. Je moet uitleggen waarom jullie niets gezegd hebben en waarom jullie zo lang gewacht hebben…” – “Ik weet dat je een man van eer bent. Als jij aan deze actie had deelgenomen, dan zou je haar opgeëist hebben. Bijgevolg bevestig ik dat je er niet bij was en dat je geen deel uitmaakte van de groep.”
Yvan Colonna gaat opnieuw zitten. Zijn gelaat toont dat hij niet tevreden is. Hij had meer uitleg gewild. Maar meer zal hij niet te weten komen.